Moleküler alerji testi alerjenler ve bileşenlerine karşı yapılan bir testtir. Deniz ürünleri alerjisinde moleküler alerji testi teşhiste ve takipte çok önemli bilgiler sağlayan önemli bir testtir.
Deniz Ürünleri Nelerdir?
Deniz ürünler denilince aklımıza kabuklu deniz ürünleri ve yumuşakcalar aklımıza gelmelidir. Her iki grup da omurgasızdır.
Kabuklu deniz ürünlerinin başlıcaları karides, istokoz, yengeç, kerevit ve krill aklımıza gelmektedir.
Yumuşakçalar grubunda ise midye, salyangoz, kalamar, ahtapot, tarak kabuğu, deniz kulağı, istiridye, mürekkep balığı vardır.
Kabuklu deniz ürünleri Omega 3 yağ asitleri ve protein kaynağı bakımından çok önemlidir.
Kabuklu Deniz Ürünleri
Kabuklu deniz ürünleri denilince ilk aklımıza gelenler karides, istokoz, yengeçtir. Ayrıca bu guruba kerevit ve krill gibi deniz ürünleri de girmektedir. Karides sofraların vazgeçilmez ürünüdür. Bu ürünlerin pişirilmesi alerjiyi artırabilmektedir.
Yumuşakça Alerjisi
Yumuşakça denilince aklımıza kalamar, ve ahtapot gelir. En sık tükettiğimiz ve sofralarımızın özellikle de eğlence mekanlarının vazgeçilmez ürünleridir. Yumuşakça gurubunda ayrıca sıklıkla tükettiğimiz midye vardır. Ayrıca tarak kabuğu, deniz kulağı da yumuşakça gurubundan ürünlerdir.
Deniz ürünleri Alerjisi nedir?
Deniz ürünleri alerjisi bağışıklık sisteminin kabuklu deniz ürünleri ve yumuşakça ürünlerindeki alerjik proteinleri zararlı olarak algılayıp reaksiyon gösterdiği bir alerji türüdür. Kabuklu deniz ürünleri alerjisi, özellikle karideslere karşı yetişkinler arasında %42 ve çocuklarda %12 ile gıda kaynaklı alerjik şok oranlarına sahiptir. Yani deniz ürünlerine karşı alerjisi olanlarda alerjik şok gelişme oranı yüksektir.
Deniz Ürünleri Alerjisine Neden Olan Alerjenler Nelerdir?
Alerjik proteinler, kabuklu deniz hayvanlarının yenilebilir kas bölgelerinde yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Kabuklularında, karın, kuyruk ve kıskaç etinde bulunur. Termal veya basınç uygulama gibi gıda işleme yöntemleri alerjenlerin çoğunu yok etmez, ancak alerjenik aktivitelerini artırabilir. Avrupa Birliği kabuklular ve yumuşakçalar için ayrı gıda alerjen etiketlemesi şart koşmuştur, ancak yumuşakçalar için uygun testler henüz mevcut değildir.
Başlıca kabuklu deniz ürünleri alerjenleri
-Tropomiyozin (TM)
-Arginin kinaz (AK)
-Miyozin hafif zincir (Myosin light chain, MLC)
-Sarkoplasmik kalsiyum bağlayıcı (Sarkoplasmik kalsiyum bağlayıcı protein, SCBP)
-Küçük kabuklu alerjenler
Tropomiyozin (TM)
Tropomiyozin kabuklu deniz ürünlerinin en önemli alerjendir.Iısıya dayanıklıdır. Pişirilme ve fırınlanmayla alerjenitesi artabilir. Hem yumuşakçalarda hem de kabuklu deniz ürünlerinde olduğu için çapraz reaksiyonda önemlidir. Ayrıca ev tozu mite, hamam böceği, meyve sineği, çekirge ve deniz ürünleri arasındaki çapraz reaktiviteden sorumludur.
Başlıca tropomiyozin bileşenleri Cha f 1, Cra c 1, Hom a 1, Lit v 1, Mel l 1, Met e 1, Pan b 1, Pen m 1, Por p 1’dir
Deniz ürünlerinden istakozdaki ve karidesdeki topomiyozin Hom a 1 ile ev tozu mite bileşenindeki tropomiyozin olan Der p 10, Der f 10 ve hamam böceğindeki tropomiyozin Per a 7 arasında çapraz reaksiyon vardır.
Arginin Kinaz (AK)
Karides alerjeni olup karides kasında en fazladır. Karides alerjisi olanların yaklaşık üçte birinde pozitif sapyanır. Başlıca Arginan kinaz bileşenleri; Cra c 2, Lit v2 ve Pen m 2 dir.
Miyozin hafif zincir (MLC)
Miyozin hem çiğ hem de pişmiş karidesde mevcuttur. Başlıca deniz ürünlerinde bulunan miyozin bileşenleri Hom a 3, Lit v 3, Pen m 3’dür.
Sarkoplazmik kalsiyum bağlayıcı protein (SCBP)
Başlıca deniz ürünlerinde bulunan SCBP alerjenler Cra c 4, Lit v 4, Pen m 4, Pon l 4’dür.
Troponin C
Başlıca deniz ürünlerinde bulunan Troponin c alerjenleri Cra c 6, Hom a 6, Pen m 6’dır.
Triose-Phosfat izomeraz
Başlıca deniz ürünlerinde bulunan Triose-Phosfat izomeraz alerjenleri Arc s 8, Cra c 8 dir. Pişirmeye duyarlıdır. Sadece bu alerjenler ısıya duyarlı olup fırınlamakla alerjenitesi azalan tek alerjen gurubudur.
Başlıca yumuşakça alerjenleri
Yumuşakçalar grubunda ise midye, salyangoz, kalamar, ahtapot, tarak kabuğu, deniz kulağı, istiridye, mürekkep balığı vardır.
Başlıca yumuşakça alerjenleri tropomiyozin, Arginin kinaz Ve Actin’dir.
Tropomiyozin (TM)
Başlıca deniz ürünlerinde bulunan Tropomiyozin alerjenleri deniz kulağında bulunan Hal m 1, Tod p 1’dir.
Arginin Kinaz (AK)
Başlıca deniz ürünlerinde bulunan Arginin kinaz grubundan Salyangozda olan Hel as 1 alerjeni bulunur.
Actin
Başlıca deniz ürünlerinde bulunan actin kalamarda bulunan alerjendir.
Yumuşakçalarda bulunan alerjenler ısıya dirençlidir.
Ciddi Alerjik Reaksiyon Yapan Alerjenler Nelerdir.
Tropomyozin (Pen m 1), Arginin kinaz (Pen m2) MLC (Myozin light Chain) (Pen m 3), SCP (Pen m4), TnC (Pen m 6), TIM (Pen m 8). Bu bileşenlerin ciddi deniz ürünü alerjisi geliştirme potansiyelleri vardır.
Deniz Ürünleri Buharıyla Alerji Yapabilen Alerjenler
Deniz ürünleri pişirilirken oluşan dumana bağlı nefes yoluyla alerji gelişerek astım ve alerjik nezle belirtileri yapan bileşenler ise genellikle Pen m 1 ve Pen m2 ‘dir.
Deniz Ürünlerinde Çapraz Reaksiyon
Kabuklu gruptaki tropomiyozinin alerjen grubu, yüksek amino asit homolojisi ve ıstakoz nedeniyle mümkün olan çok güçlü klinik çapraz reaktivite gösterir.
Kabuklulara anafilaksi gelişen hastaların% 54’ünün yumuşakçalara toleranslı olduğu bir çalışmada gösterildiği gibi hastaların sınırlı klinik çapraz reaktivitesiyle sonuçlanabilir
Buna karşılık, yumuşakça grubu arasında tropomiyozin hakkında çok sınırlı bilgi vardır. Deniz kulağı, midye, istiridye, kalamar ve horoz gibi çeşitli yumuşakça türlerinden başlıca alerjenler % 65-99 arasında oldukça düşük amino asit homolojisi paylaşır.
Yumuşakçalardan midye alerjeni Per v 1 ile ahtopot alerjeni Top p 1 arasında çapraz reaksiyon vardır. Midye ile salyangoz alerjeni Hel as 1 arasında ve Salyangoz ile ahtopot alerjeni Top p 1 arasında çapraz reaksiyon vardır. Sonuç olarak yumuşakçalar arasında da çapraz reaksiyonlar vardır ancak kabuk deniz ürünleri kadar fazla değildir.
Karides alerjisinde MLC (Lit v3) pozitif provakasyon için prediktif değerinin yüksek olduğu bildirilmiştir
AK (Lit v 2) ve hemosiyanin (HM) toz akarı ve hamamböceği çapraz reaktivite beliteçleridir
Sonuç Olarak
-Kabuklu deniz ürünleri bileşenleri ve yumuşakça bileşenleri çapraz reaksiyon açısından bize faydası çok fazladır.
-Özellikle ciddi alerji geliştirme riski açısından bize yol gösterdiği gibi çapraz reaksiyonlar açısından da bize fayda sağlamaktadır.
