Buğday alerjisinde moleküler alerji testi ile buğday proteini bileşenleri ayrı ayrı değerlendirilerek buğday alerjisi teşhisinde bize ayrıntılı bilgi sağlamaktadır. Bu makalemizde buğday alerjisinde moleküler alerji testi konusunu ayrıntılı olarak yazdık.
Buğday Alerjisinde Alerji Testlerindeki Sorunlar
Tam buğday ekstraktına kanda IgE ölçümü, teşhislerde düşük özgüllük ile güvenilir olmayan sonuçlar vermektedir. Gliadin, glutenin ve alfa amilaz inhibitörleri gibi iyi karakterize edilmiş birkaç alerjenik molekül vardır. Buğday bileşenlerine duyarlılık, hastalık belirtileriyle önemli ölçüde örtüşmektedir.
Buğdaya özgü IgE, gerçek gıda alerjisi olmayan her yaştaki atopik çocuklar arasında sıklıkla görülebilmektedir. Çim poleni alerjisi olan hastaların% 65’inde buğday ekstrelerinde yanlış pozitif IgE test sonuçları vardır. Bazı alerjenler, göreceli çözünmezlikleri nedeniyle tam buğday özü bazlı testlerde yetersiz temsil edilmektedir.
Buğday Proteinleri
Buğday proteinleri geniş bir şekilde suda çözünür albüminler, tuzda çözünür globülinler ve sulu alkollerde çözünür gliadinler ve gluteninler dahil çözünmeyen prolaminlere ayrılmıştır.
Gliadinler ve gluteninler, buğday tanesindeki ana depolama proteinleri olup, buğday ununu pişirme için uygun hale getirir. Bu fraksiyonların her biri, klinik semptomlarla ilişkili alerjenik proteinler içerir, ancak henüz, majör ve minör buğday alerjenlerinin konsensüs tanımı yoktur.
Buğday Alerjenleri
Dünya Sağlık Örgütü / Uluslararası İmmünolojik Dernekler Birliği Allergen İsimlendirme Alt Komitesi’nde 27 buğday alerjeni listelenmiştir. Buğday (Triticum aestivum) alerjen sayıları Tri a 12 (profilin) ile başlar ve Tri a 45 (Uzama faktörü 1) ile biter.
Buğdayın en iyi karakterize edilen tek bileşeni omega-5-gliadin dir. Omega-5-gliadin buğdaya bağlı egzersizin tetiklediği anafilaksi (wheat dependent, exercise-induced anaphylaxis, WDEIA), Tip I reaksiyon, atopik egzama semptomları olan erken çocukluk buğday alerjisi, fırıncının astımı/alerjisi ìçin önemli bir alerjendir.
Buğday ile arpa ve çavdar alerjenleri çapraz reaksiyon yapar.
Buğday Bileşenleri Alerjenleri
| Alerjen | Biyokimyasal İsim | Isı Stabilitesi |
| Tri a 12 | Profilin | Düşük |
| Tri a 14 | Non-spesifik lipid transfer protein | Yüksek |
| Tri a 15 | Monomerik alfa amilaz inhibitör 0.29 | Yüksek |
| Tri a 18 | Aglutinin isolectin 1 | |
| Tri a 19 | Omega 5 gliadin, seed storage protein | Yüksek |
| Tri a 20 | Gama gliadin | |
| Tri a 21 | Alfa beta gliadin | Düşük |
| Tri a 25 | Thioredoxin | |
| Tri a 26 | Yüksek molekül ağırlıklı glutenin | |
| Tri a 27 | Thiol reduktaz homolog | |
| Tri a 28 | Dimerik alfa amilaz inhibitör 0.19 | Yüksek |
| Tri a 29 | Tetramerik alfa amilaz inhibitör CM1/CM2 | Yüksek |
| Tri a 30 | Tetramerik alfa amilaz inhibitör CM3 | Yüksek |
| Tri a 31 | Triofosfat izomeraz | |
| Tri a 32 | 1-cys perxiredoksin | |
| Tri a 33 | Serpin | |
| Tri a 34 | Gliseraldehid 3 fofat dehidrojenaz | |
| Tri a 35 | Dehidrin | |
| Tri a 36 | Düşük molekül ağırlıklı glutenin GluB3-23 | |
| Tri a 37 | Alfa puruthionin | Yüksek |
| Tri a 39 | Serin proteas inh like protein | |
Buğday Bileşenlerinin Klinik Önemi
| Alerjen | Alerjenite | Risk Faktörü | Klinik cevap oranı | |
| Tri a 12 | Profilin | Büğday inhalasyonu | ||
| Tri a 14 | Non spesifik lipid transfer protein | Çimen polenleriyle çapraz reaksiyon yapmaz | Doku transglutaminazı aktivasyonuyla alerjenitesi artar | Egzersize bağlı buğday alerjisi ve bazen besin alerjisinde önemli |
| Tri a 15 | Monomerik alfa amilaz inhibitör | |||
| Tri a 18 | Aglutinin isolectin 1 | çocukluk çağı gıda alerjileri, atopik egzama ve buğday maruziyeti için genel atopik risk artışı | esas olarak fırıncı astımı olan hastalar tarafından tanınıyor mu? | |
| Tri a 19 | Omega 5 gliadin | Buğday alerjisi olan hastaların %50-70 i | çocukluk çağı gıda alerjileri, atopik egzama ve buğday maruziyeti için genel atopik risk artışı | Ciddiyet ve persistans için %80 den fazla belirleyici |
| Tri a 20 | Gama gliadin | Buğday alerjisi olan hastaların %50-70 i | çocukluk çağı gıda alerjileri, atopik egzama ve buğday maruziyeti için genel atopik risk artışı | En iyi ciddiyet markarı |
| Tri a 21 | Alfa beta gliadin | Buğday alerjisi olan hastaların %50 si | %50 | |
| Tri a 25 | Thioredoxin | Çimenle çapraz reaksiyon | Buğday inhalasyonu | |
| Tri a 26 | Yüksek moleküler ağırlıklı glutenin | Ciddi buğday alerjisi olanların %50-70 i | ||
| Tri a 27 | Thiol redüktaz homolog | Baker alerjisinde sıklıkla pozitif | Besin alerjisinde önemsiz | |
| Tri a 28 | Dimerik alfa amilaz inh | Sensivite ve spesivitesi yüsek | ||
| Tri a 29 | Tetramerik alfa amilaz inh (CM1/CM2) | Besin alerjisi olanların %37 si | ||
| Tri a 30 | Tetramerik alfa amilaz inh | Baker astımı için yüksek spesifite | ||
| Tri a 31 | Tripsephosfat izomeraz |
| Tri a 32 | 1 cys peroxiredoxin | ? | Un inhalasonu | Bakers astımlı hastalarda tanımlanmış |
| Tri a 33 | Serpin | Un inhalasonu | Bakers astımlı hastalarda tanımlanmış | |
| Tri a 34 | Gliseraldehid 3 fosfat dehidrojenaz | Düşük | Bakers astımlı hastalarda nadiren tanımlanmış | |
| Tri a 35 | Dehidrin | Un inhalasonu | Bakers astımlı hastalarda tanımlanmış | |
| Tri a 36 | Düşük molekül ağırlıklı glutenin | Buğday alerjisi olanların %60-80i | ||
| Tri a 37 | Alfa purothionin | Besin alerjisi oanların %16 sı | Bsin alerjisinde ciddiyet markırı |
Buğday Alerjisine Neden Olabilen Bileşenler
Alerjik bireyler, buğday alımından sonra dakikalar ila 1-2 saat içinde semptomlar geliştirir. Semptomlar ürtiker, anjiyoödem, eritem, kaşıntı, kusma, karın ağrısı, kalıcı öksürük, kısık ses, hırıltı, stridor, solunum sıkıntısı, burun tıkanıklığı ve en şiddetli durumda anafilaksiyi içerir.
Bunlar ayrıca atopik dermatitin kötüleşmesini ve mide ağrısı ve ishal veya gevşek dışkı gibi gastrointestinal semptomları içeren gecikmiş tip semptomlarla da ilişkili olabilir. Genellikle stabil buğday alerjenlerine
-Omega-5-gliadin (Tri a 19)
-LTP (Tri a 14): Çimenlerle çapraz reaksiyon yapmaz
-HMW glutenin Tri a 26
-LMW glutenin (Tri a 36)
-Alfa-amilaz inhibitörü (Tri a 15, 28, 29)
-Gama Gliadin (Tri a 20)
-alfa, beta gliadin (Tri a 21)
muhtemelen erken atopik bebeklerde erken gastro-intestinal veya kutanöz duyarlılaşma, en tipik IgE aracılı buğday alerjisinin temelidir, okul çağına kadar ve nadir durumlarda yetişkinliğe kadar uzanır.
Buğdaya bağımlı, egzersizin tetiklediği anafilaksi
Genç ve yetişkinlerde görülür. Buğday alımından sonra şiddetli semptomların ortaya çıkması ve ardından tipik olarak genç yetişkinler ve yetişkin bireyler arasında fiziksel egzersiz anlamına gelir. Semptomlar genel ürtikerden şiddetli anafilaktik reaksiyona kadar değişir.
Omega-5-gliadine (Tri a 19) duyarlılık, hastalığın en spesifik belirtecidir, ancak hastalar aynı zamanda bir dizi başka buğday alerjenine (NS LTP (Tri a 14) de duyarlıdır. Bu, yaygın bir buğday allerji biçimi olmasa da önemlidir.
Fırıncının alerjisi veya astımı
Fırıncının alerjisi veya astımı, buğday ununun solunmasından gelir. İnhalan tip 1 alerjidir
Şu anda, en hassas ancak düşük özgüllüğe sahip test tam buğday unu (tüm alerjenler dahil) ile test yapılmasıdır. Testin özgüllüğü, bileşene özgü analizler ile geliştirilebilir
Sorumlu bileşenler: Tri a 15, 21, 27,28,29,30,32,33,39
Kozmetik kullanımı ve bazen de gıda alerjisi ile birlikte temas ürtikeri
Cilde lokal kozmetiklerin kullanılmasıyla gelişir. Yüz sabunlarında hidrolize gluten olabilir. Buğdayın hidrolizi, kozmetikteki çözünürlüğünün üstesinden gelmek için gerçekleştirilir ve hidrolize buğday proteinine (HWP) maruz kalmak, deamide gluten içeren yiyecekleri tüketirken temas ürtikerine hatta anafilaksiye neden olabilir. Sorumlu alerjen hidrolize buğday proteini/gluten’dir.
Krem ve sabun uygulmasından sonra ürtiker gelişir. Tip 1 alerjiyle olur
Özetleyecek Olursak
- Alerji deri testi ve kanda spesifik IgE ile buğday alerjisi teşhisi koymak hassasiyetin düşük olması nedeniyle zordur.
- Tip 1 alerjiye bağlı buğday alerjisine neden olan buğday bileşenleri Tri a 14, 15, 19, 20, 21, 26, 28, 29, 36)
- Buğdaya bağlı egzersizin tetiklediği alerjiye neden olan buğday bileşenleri: Tri a 14 ve Tri a 19
- Fırıncı alerjisi veya astımında sorumlu buğday bileşenleri: Tri a 15, 19, 21, 27, 28, 29, 30, 32, 33, 39’dur.
- Moleküler alerji testi ile daha doğru teşhis koymak mümkün olabilmektedir.
